Azərbaycanın qədim məscidlərindən biri də Azərbaycanın Füzuli rayonunun Qarağabazar kəndində yerləşən Qarğabazar məscididir. Məscid Qarğabazar kəndində, Şah Abbas karvansarasının yuxarı hissəsində, qayanın üstündə yerləşir. Karvansaranın və məscidin tikintisinin memarlıq təhlili hər iki abidənin eyni memar tərəfindən tikildiyini deməyə əsas verir. Ona görə də Qarğabazar məscidi xalq arasında Şah Abbas məscidi kimi də tanınır. Lakin akademik ədəbiyyatda məscid Hacı Qiyasəddin məscidi kimi xatırlanır ki, bu da məscidi tikdirən şəxsin kimliyi ilə bağlıdır. Məscidin və karvansaranın tikilmə tarixləri XVII əsrə, əsasən 1683-1684-cü illərə aiddir. Məscidin qapısında belə bir yazı var: “Allah, Məhəmməd, ya Əli. Bu məscidi Allahın səxavətli qulu Hacı Qiyasəddin tikdirib. Hicri 1095”. Sağ tərəfdəki yazıda deyilir: “Qapıları açan Allahdır”.[1]

Qarğabazar məscidinin eyvanı yoxdur. Tamamilə yerli daşdan tikilmişdir və bir zaldan ibarətdir. Damı tağlı tavan formasındadır. Məscidin tikintisi zamanı giriş qapısından başqa heç bir yerdə taxta materiallardan istifadə olunmamışdır. Məscid kəndin mərkəzindəki qayalıq təpədə tikilmişdir.[2]

1993-cü ildə Füzuli rayonunun Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğalı nəticəsində Qarğabazar məscidi ermənilər tərəfindən dağıdılmış, yandırılmış və talan edilmişdir.

[1] Garabaghli, Rizvan, “Monuments of Architecture in Fizuli (Mosques)”, Problems of Arts and Culture: International scientific journal, No. 1(67), 2019, p. 65.

[2] “Fizuli Region”, Armenian Vandalism: Azerbaijani Monuments in Captive. https://www.armenianvandalism.az/en_fizuli.html.